Tìm hiểu về An cư kiết hạ trong Phật giáo

Ngày 24/05/2018 10:25 đăng bởi vantuan

An cư kiết hạ là truyền thống có giá trị thiết yếu trong Phật giáo. Truyền thống này đã có từ thời đức Phật. Nhưng thực ra, pháp an cư không phải đức Phật là người đầu tiên chế định, mà Ngài đã tùy thuận theo truyền thống vốn có của xã hội Ấn Độ đương thời và áp dụng cho hàng đệ tử xuất gia của mình. Duyên khởi của sự việc này chúng ta có thể tìm thấy nơi luật Tứ phần:

Nhân một lần đức Phật trú tại vườn Cấp Cô Độc, rừng Kỳ-đà, nước Xá-vệ. Bấy giờ nhóm sáu Tỳ kheo trong ba mùa xuân, hạ và đông đều du hành trong nhân gian. Gặp lúc trời mưa vào mùa hạ, y bát, ống đựng kim,… của họ bị nước cuốn trôi. Họ lại dẫm đạp lên cỏ non và các loại côn trùng sinh trưởng trong mùa mưa, đoạn diệt đi mạng sống của chúng. Điều này đã bị các cư sĩ chỉ trích, rằng các Sa môn Thích tử không biết hổ thẹn, bên ngoài nói biết chánh pháp nhưng thực ra không biết chánh pháp. Các tu sĩ ngoại đạo còn có ba tháng an cư còn các Sa môn Thích tử không được như thế.

Những Tỳ kheo sống đời thiểu dục tri túc, có lương tâm, biết hổ thẹn, đã quở trách nhóm sáu Tỳ kheo và đến chỗ đức Thế Tôn bạch đầy đủ sự việc này lên Ngài. Đức Thế Tôn nhân đây tập họp các Tỳ kheo lại, khiển trách nhóm sáu Tỳ kheo thiếu tịnh hạnh, không có hạnh tùy thuận, làm việc không nên làm để cho thế gian cơ hiềm. Và rồi Ngài chế định: Từ nay về sau cho phép các Tỳ kheo an cư ba tháng mùa hạ. Duyên khởi để đức Phật chế định pháp an cư là như vậy. Từ đó về sau, hàng năm cứ vào ba tháng mùa mưa, chư Tăng tập họp lại cùng một trú xứ (tự viện, tịnh xá, tịnh thất) gọi là Trường hạ, để an cư.

Theo lịch của Ấn Độ thì một năm được chia thành ba mùa: mùa nắng, mùa mưa và mùa lạnh. Mùa nắng kể từ ngày 16 tháng 2 đến rằm tháng 6. Mùa mưa kể từ ngày 16 tháng 6 đến rằm tháng 10. Mùa lạnh kể từ 16 tháng 10 đến rằm tháng 2. Truyền thống Nguyên thủy Phật giáo y cứ theo lịch này nên bắt đầu vũ kỳ an cư (Vassavāsa) từ ngày 16 tháng 6 (tháng Āsālha) và kết thúc vào ngày 16 tháng 9 (tháng Āssina). Nếu an cư được bắt đầu vào ngày 16 tháng 6 thì gọi là Tiền an cư (Purimikavassà). Còn nếu như có duyên sự không thực hiện Tiền an cư được mà phải dời lại một tháng sau, tức bắt đầu từ ngày 16 tháng 7 và kết thúc vào ngày 16 tháng 10 thì gọi là Hậu an cư (Pacchimikàvassà). 

Truyền thống Phật giáo Bắc tông thì bắt đầu kỳ an cư vào sau lễ Phật đản, tức bắt đầu từ ngày 16 tháng 4 và kết thúc an cư vào ngày 16 tháng 7 Âm lịch. Còn theo truyền thống Phật giáo Nam Tông xác định ngày mùng Một (trăng tròn) của tháng Asàlha chính là ngày 16 tháng 6 Âm lịch. Do đó Phật giáo Nam tông tổ chức an cư vào ngày 16 tháng 6 và kết thúc vào ngày 16 tháng 9 Âm lịch. Sự sai khác về thời gian trong hai truyền thống này là do có sự sai khác về điều kiện thổ nhưỡng, thời tiết khí hậu của từng nơi và một số nhà phiên dịch Trung Hoa khi dịch kinh cũng đã dịch kiết hạ an cư thay cho vũ kỳ an cư, điều này thể hiện tính linh hoạt, tùy duyên trong Phật giáo. Theo Luật thì Tỳ kheo và Sa di an cư cùng một chỗ, Tỳ kheo Ni, Thức xoa ma Ni, và Sadi Ni an cư tu hành cùng một chỗ. Kết thúc khóa an cư là lễ Tự tứ, một hình thức quan trọng để tổng kết quá trình tu tập tiến triển hay lui sụt của từng cá nhân qua ba tiêu chuẩn: thấy, nghe, nghi. Những ai vượt ra khỏi phạm vi giới luật, hành động theo bản năng cố hữu thì sẽ bị cử tội giữa đại chúng để bổ khuyết sửa chữa. Số mùa an cư mà một vị Tỷ kheo đã trải qua được dùng để tính hạ lạp, tức tuổi đạo và ngày Rằm tháng Bảy là ngày thọ tuổi của người xuất gia.

Suốt thời gian kiết hạ, các Tỳ kheo phải cấm túc tại một nơi. Tuy thế, nếu có các duyên sự quan trọng như cha, mẹ đau ôm qua đời, Tỳ kheo, Tỳ kheo ni, Sikkhamana, Sadi, Sadi ni đau yếu, tai nạn… thì được phép rời khỏi nơi an cư trong vòng 7 ngày. Nếu đi qua ngày thứ 8, mặt trời mọc lên, thì phạm tội ác tác. Ngoài ra, trong tín đồ nếu có người chết, tai nạn cũng được phép ra đi thăm viếng; hoặc trong hàng cư sĩ tại gia đến thỉnh đi trai Tăng, thuyết Pháp cũng được phép ra đi trong vòng 7 ngày. Cách thức đi trong khoảng thời gian 7 ngày tiếng Pali gọi là Sattàhakicca, tức là Tỳ kheo hay Sadi khi rời trú xứ an cư phải nguyện trước một, hai hay ba Tỳ kheo  hoặc trước Tăng chúng thế này: Nếu không có sự rủi ro đến tôi, tôi sẽ trở về trong vòng 7 ngày.

Trong truyền thống an cư, thường thì chư Tăng tập trung về cùng một trú xứ và sống chung suốt ba tháng mùa mưa. Suốt thời gian này các Tỳ kheo chuyên tâm vào việc phát triển thiền định và đọc tụng kinh điển. Trong thời gian 9 tháng chư vị phải vân du giáo hóa khắp nơi, nên ba tháng an cư là thời gian cần thiết để cho chư vị cùng nhau tu tập và học hỏi giáo pháp. Bên cạnh đó, việc cùng an cư sẽ giúp chư Tỳ kheo có cơ hội học hỏi kinh nghiệm tu học lẫn nhau, phát triển và thắt chặt tình đồng đạo. Trong các kinh điển, đôi khi ta thấy đức Phật tán thán hạnh độc cư và khuyến khích các Tỳ kheo nên sống theo hạnh đó. Nhưng trong một số trường hợp, Ngài lại khuyên các Tỳ kheo nên hòa hợp chung sống, trao đổi kinh nghiệm tu tập, kinh sách và nương tựa lẫn nhau.

          Như vậy, dù truyền thống an cư giữa Nam tông và Bắc tông tuy có khác nhau về vấn đề thời gian, nhưng ý nghĩa của hai truyền thống này thì không có gì sai khác. Dù an cư mùa hạ hay an cư mùa mưa thì vấn đề cốt lõi của nó vẫn là để phát triển đời sống tâm linh, hướng dẫn dạy dỗ tu học và xây dựng mối hòa hiệp giữa các Tăng Ni.

Mỗi tôn giáo đều có giới luật, giới luật của tôn giáo có công năng ngăn ngừa cái ác, phát huy cái thiện để mang lại phước lợi cho chúng sinh. Phật giáo Việt Nam với triết lý giác ngộ chân lý, hòa hợp chúng sinh, hòa bình và công bằng xã hội làm tôn chỉ, mục đích để phát triển Giáo hội. Với ý nghĩa cao đẹp và quan trọng của hoạt động trường hạ. Ngày nay, cứ vào mùa an cư kiết hạ, luôn được sự quan tâm của Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam các cấp, chính quyền, UBMTTQVN và các ban ngành đòan thể từ Trung ương đến địa phương luôn hỗ trợ giúp đỡ và tạo mọi điều kiện để các tự viện được chọn tổ chức trường hạ diễn ra an toàn, đúng theo quy định của pháp luật, nội dung Thông bạch của Giáo hội, góp phần xây dựng GHPGVN ngày càng phát triển./.

 

                                                                     TVP