Lễ hội Kỳ yên đình Bình Thủy là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Ngày 27/11/2018 16:07 đăng bởi quocviet

          Đình Bình Thủy còn có tên là Long Tuyền Cổ Miếu nằm trên tuyến quốc lộ 91 thuộc địa phận phường Bình Thủy, quận Bình Thủy, cách trung tâm thành phố Cần Thơ chừng 5km. Đình được dựng vào năm 1844, ban đầu có tên là Long Tuyền, nhưng do đình tọa lạc tại phường Bình Thủy nên người dân quen gọi là Đình Bình Thủy. Đình thờ Thành hoàng và nhiều danh nhân ở tòa chính điện, chính giữa là bàn thờ chính, bên trái sát vách phía ngoài là bàn thờ Hương chức Tiên Giác và bàn thờ Tiền Hiền. Sát vách trong cùng ở gian giữa có bàn thờ Hậu thần, hai bên là hai bàn thờ Hữu bang và Tả bang. Phía ngoài đình có hai miếu lớn thờ Thần Nông và Thần Hổ, gần cổng có hai miếu thờ thần Rừng và thần Khai kênh dẫn nước. Sau này người dân đưa thêm những người có công với nước vào thờ như Đinh Công Tráng, Nguyễn Trung Trực, Bùi Hữu Nghĩa…

              Lễ hội Kỳ yên Đình Bình Thủy gồm “xuân thu nhị kỳ” Thượng Điền và Hạ Điền. Trong đó, lớn nhất là lễ hội Kỳ yên Thượng Điền, diễn ra từ ngày 12 đến 14 tháng 4 Âm lịch hằng năm với các lễ chính như Lễ đưa Sắc Thần du ngoạn, Lễ tế Thần Nông, Lễ Thay khăn Sắc Thần, Lễ Xây chầu- Đại bội, Lễ Chánh tế, Lễ Tôn Vương, Lễ tế Sơn Quân… Lễ hội Kỳ yên Đình Bình Thủy nguyện cầu quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa và là dịp gắn kết cộng đồng, dân làng vui chơi, thư giãn để bắt đầu một mùa vụ mới. Ngoài ra, Lễ hội Kỳ yên còn có nhiều hoạt động văn hóa, thể thao như đua thuyền truyền thống, trò chơi dân gian, hát bội, hội thi mâm xôi ngọt, hội bánh dân gian...

            Ông Hồ Văn Chính, ngụ phường Long Hòa, quận Bình Thủy cho biết “Cứ đến ngày lễ kỳ yên thượng điền, người dân náo nức hưởng ứng nhiều hoạt động để tỏ lòng tôn kính bậc tiền nhân đã có công khai phá mở mang bờ cõi”.

        1. Lễ hội bắt đầu bằng Lễ đưa Sắc Thần du ngoạn. Sắc Thần sẽ được cung nghinh lên long xa, đi qua khắp các phường của quận Bình Thủy để người dân chiêm bái.

2. Sau khi đưa Sắc Thần về an vị, hương chức đình tiến hành Lễ tế Thần Nông. Thần Nông là vị thần cai quản việc trồng trọt, chăn nuôi của nhà nông nên chiếm một vị trí quan trọng trong đời sống tinh thần của cư dân Nam bộ.

          3. Lễ tế Đinh Công Chánh Tôn Thần. Cụ Đinh Công Chánh là người làng Long Tuyền xưa, sống đức độ, có công kiến lập Đình Bình Thủy nên được người dân suy tôn làm Thần.

          4. Lễ Thay khăn Sắc Thần. Hương chức sẽ phơi Sắc và phủ vải điều mới lên Sắc Thần nhằm bố cáo với dân làng việc bảo quản Sắc Thần vẫn rất chu đáo và trang nghiêm.

 

            5. Lễ Xây chầu - Đại bội. Theo nhà văn Sơn Nam, đây là dịp để dân làng tưởng nhớ nguồn cội, đề cao vị thế con người trong vũ trụ và cầu mong điều tốt lành. Trong ảnh: Phần Đại bội với màn Gia quan tấn tước.

          6. Lễ Chánh tế. Đây là nghi thức quan trọng nhất, nhằm tạ ơn Thần đã phò trợ dân làng. Tất cả các hương chức tụ vị để hành lễ này.

          7. Lễ Tôn Vương. Sau khi vãn hát tuồng San Hậu, đoàn nghệ sĩ hát bội với nhân vật thủ vai Vua sẽ dẫn đầu đoàn tiến vào chánh tẩm. Vai Vua sẽ dâng ấn kiếm với ý nghĩa đã được tôn Vương. Đây cũng là nghi thức hồi chầu kết thúc ba ngày đêm hát bội.

         8. Lễ tế Sơn Quân sẽ khép lại một kỳ Thượng Điền với cầu mong về cuộc sống an lành, ấm no. Thần Hổ ở đình Bình Thủy luôn chiếm một vị trí quan trọng trong lòng người dân.

          9. Hát bội cúng đình là phần không thể thiếu mỗi dịp Kỳ yên, thu hút đông đảo bà con đến xem.

          Lễ Kỳ yên Hạ Điền diễn ra từ ngày 14 đến 15 tháng Chạp hằng năm, với các phần lễ như Chánh Tế, cúng Thần Nông, tế Sơn Quân, thay Khăn Sắc Thần… đông đảo người dân và du khách đã đến tham quan, lễ bái nhằm biểu thị lòng tôn kính và biết ơn các bậc tiền nhân đã có công tạo dựng quê hương, xây nên cơ nghiệp để lại cho thế hệ mai sau. Bên cạnh đó là tạ ơn đất trời, cầu mong cuộc sống ấm no, mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi. Ngoài việc thu hút khách du lịch đến tham quan, Lễ Kỳ yên Hạ Điền Đình Bình Thủy còn là hoạt động truyền thống của địa phương, góp phần giáo dục, nâng cao ý thức của các tầng lớp nhân dân trong việc giữ gìn thuần phong mỹ tục, xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. 

         Tiết mục khai mạc lễ Kỳ yên hạ Điền và Tuần lễ Văn hóa- Thể thao mừng Đảng- mừng Xuân quận Bình Thủy năm 2018.

                                                                                                                                           Quốc Việt